DE VAL

Ze groeide en bloeide dat het een lust was.
En dan op een nacht sprong ze uit de pot, echt waar, de dieperik in. 
's Nachts, alleen, in het donker, in de koude. 
Blindelings dus.
Het was een schok haar 's morgens te zien liggen op de grond: hulpeloos, in ademnood. 
Ze koos voor eenzaam einde.
Hoe hard moet dat niet geweest zijn.
En ze deed dat bewust, zonder aarzelen, dat zie je aan haar houding.
We voelden ons schuldig. We wisten het niet. Of zagen we niet hoe erg ze eraan toe was?
Koos ze voor een wreed einde?

Neen, uiteindelijk toch niet. We konden ze recht helpen, verzorgen, koesteren. 

En zie, ze haalt het Kerstfeest al is ze gehavend. 
2015 zal haar niet lukken. 
Het is een troost dat ze kan afscheid nemen van dit leven, rustig en omringd door wie haar liefhebben.
Zo kan het dus ook.

Een kaars voor een kind

Vandaag brand ik een kaars voor een 

overleden kind...

voor het dochtertje van K

voor het zoontje van G

voor het zoontje van A

voor de dochter van A

voor de dochter van E

voor de zoon van M

voor de dochter van C

... en voor iedereen die een kind - waar en wanneer ook ter wereld - door oorlog, mishandeling, verkrachting, moord, ongeval, ziekte, honger of verdriet verloren heeft.

Elke dag sterven kinderen…

Elke dag ontbreken woorden om hun ouders en familieleden te troosten

En elke dag mankeren woorden en daden om hun dood te voorkomen…

Info: www.wclvlaanderen.be

Dat taaltje van ons

Koppelpoort Amersfoort

Ons taaltje, dat van hun en van ons. Toen ik in Amersfoort woonde - tussen 2004 en 2008 - voelde ik me soms zo dom omdat ik het Nederlands daar verstond maar soms niet begreep. Een 'Wablief' hielp, al beweerde mijn dochter dat ik 'Wat zeg je?' moest gebruiken. 

Het gebeurde dat ik helemaal niets verstond van mijn stadsgenoten. Net als die keer aan de kassa van de Etos, toen ik shampoo en tandenpasta betaalde. “Spetuémaais?” vroeg de winkeljuffrouw. Na de vierde poging wist ik wat het was: 'Spaart u airmiles?'. Van airmiles of vliegpunten (ze gebruikten zo graag Engelse woorden) had ik toen nog nooit gehoord. Ook met het NOS-journaal op TV had ik in het begin moeite.

Als je verhuist of geregeld naar de Nederlandse TV of radio luistert, merk je eerst hoeveel het Nederlandse Nederlands van het Vlaamse Nederlands verschilt. Meer dan ik dacht en besefte. Hoewel ik Nederlands sprak en 30 jaar journalist was, was het vreemd dat ik bepaalde woorden nooit eerder hoorde, nooit of nauwelijks las of gebruikte. Ik schaamde me er niet om, maar ik leerde wel elke dag enkele woorden. En tot op heden gebruik ik ze graag.

Om afscheid te nemen, had ik vroeger enkel ’tot ziens’. Nu heb ik ‘daag, doei, toedels en hawdoe’. Mijn man leerde me ‘daar ga je niet over’ (dat is je verantwoordelijkheid niet) en ‘op de kleintjes letten’ (op de centen letten). Het woord ’bende’ schrapte ik omdat het voor onze noorderburen een verzamelnaam voor criminelen is, terwijl het voor ons staat voor een leuke, gezellige groep.

Amersfoort

Ik kon wel boos zijn op bordjes aan winkeldeuren met ‘leegverkoop’ of ‘uitverkoop’. Misleidend, want het ging enkel om (bij ons het onuitroeibare en lelijke)'solden' (koopjes) en geen signaal dat de zaak zijn deuren definitief sluit. 

Soms had ik een woordenboek nodig, zoals bij praam, venstertijden, jopper, struinkast, hufter of bij schlemiel, spillepoot en ‘burlende‘ herten. Dat lag wellicht aan mijn beperkte woordenschat? Bij woorden als uitverkiezing, neut, gesodemieter en ontiegelijk kon ik me wel iets voorstellen. En de uitdrukkingen ‘ík ben druk’, ‘kort door de bocht’, ‘schielijk’, ‘sodemieter op’ en ‘hartstikke mooi’ zal ik nooit gebruiken.

En misschien is er sinds mijn verblijf wel enkele Amersfoorters die weten wat vijs (schroef), confituur (jam), valies (koffer), geëxciteerd (opgewonden), ambetant (vervelend) en blaasjes wijsmaken (iets op de mouw spelden) betekenen? 

Zij vonden mijn taaltje schattig en ik hen.

Spinnen, ik haat ze

Ik heb lang genoeg gewacht om mijn spinnenhaat uit te bazuinen. Op Werelddierendag durfde ik dierenliefhebbers niet tegen het hoofd (en het hart) stoten met mijn hatemail over spinnen. Nu regen en wind me verlost van ettelijke exemplaren wel. Want ja, ik wil want ze meppen, bashen, verpletteren. Neen, ik ben niet voor een langzame dood dus martelen doe ik niet, maar ineens, bam, weg, dood. Vraag me niet waarom ik zo onverdraagzaam ben: ik weet het niet, maar ik weet dat er nog antispinnenmensen zijn zoals ik. De antigevoelens waren er al vrij jong, denk ik.

Misschien werden ze wel aangewakkerd door de enorme spin op de muur in mijn huurhuisje in de Leuvense Zevenslaperstraat rond 1984? Ik kwam thuis, het was een beetje donker in huis en daar zat ze, de grote madame, op de muur boven de schouw. Ik schrok me bijna een infarct van de schrik. Met veel tegenzin en nog meer afschuw heb ik die, ik weet niet meer met wat: ik had een black out zoals bij ernstige feiten gebruikelijk is. Daarna heb ik dat zwartpotig kadaver met vuilblik en borstel uit mijn bestaan geveegd… maar dus niet uit mijn geheugen. Misschien komt het door die reusachtige spin die ik in de buurt van Colima in Mexico in 2002 over de straat zag kruipen?

Onzin? Het kan zijn, maar spinnen, I do’nt like them. En dat is zacht uitgedrukt. Rood, wit, zwart, groot of klein: ik moet ze niet! Ik wil ze niet zien en zeker niet voelen. Ik krijg kippenvel van het woord spin alleen al, zonder dat ik een webdraadje voel kriebelen op mijn neus of er een spinnetje uit mijn bad moet slaan.

Dood meppen, met een dikke vod oprapen en buiten zwieren. Dat is mijn tactiek al jaren. In mijn huis géén spinnenresten die - zoals in mijn stoutste dromen - uitgroeien tot honderden exemplaren! Ik moet er niet aan denken! Brrrrrrrrrrrrrrr. Nu al controleer ik de muren van mijn slaapkamer voor ik mijn ogen sluit.

Ik hoorde op de radio een arachnoloog. Warempel, die bestaat! Niet te geloven. Hij had het over de Lentevuurspin? Een rode met zwarte stippen? ‘Een formidabele mooie spin!’, zijn spinnenliefde vloeide gewoon uit de luidsprekers. Onbegrijpelijk, althans voor mijn brein… Mijn haat werd er niet kleiner door, ook omdat er 135.000 soorten blijken te zijn. Iets wat ik niet had willen weten. Veel te veel, als je het mij vraagt, dus weg ermee. Dat ingenieus netwerk van superfijne draadjes kan me gestolen worden. Lichaamslengte, gewicht kleur, het interesseert me niet. Ik gruwel van die beestjes.

De enige spin die ik kan verdragen is die van de Franse beeldhouwster Louise Bourgeois: groots, stabiel en daarbij onbeweeglijk maar toch echt en indrukwekkend, misschien net daarom. Haar gigantische Maman-spin, tijdelijk boven het graf van James Ensor en voor altijd in Bilbao aan het Guggenheim Museum is inoubliable en niet beangstigend. En daar houd ik van.

Een Schot met een rok?

‘Alle Schotten dragen rokken, dat weet toch iedereen

maar toch maar toch blijft een Schot in Schotland een man van kop tot teen.….’

Dat liedje klopt niet. 

Van Milngavie, Drymen, Rowardennan, Inverarnan, Tyndrum, Kingshouse, Kinglochleven naar Fort Williams: de West Highland Way, 152 km te voet. Zeven dagen wandelen en niet één kerel in kilt of skirt gezien. O ja, op de laatste dag in Fort Williams, in onze B&B aan het ontbijt. Een late vijftiger in Schotse ruitjesrok dient op; zijn moeder - bijna 90 en baas in huis - staat in de keuken. Mijn dochter en vriendin zagen ze wel op de Scottish of Higland Games en in Edingburgh. Die Games heb ik door het wandelen gemist, jammer. Ik had ze graag aangemoedigd: de stoere kerels met paardenstaarten en blote benen in rood-geel-blauw geruite plooirokken terwijl ze paalwerpen, hamerslingeren of doedelzak spelen. Een volgende keer zeker.

Ik heb wel haggis (schapenmaag gevuld met stukjes schapenhart, schapenlever, schapenvet en havermout) gegeten en van de avonturen van vrijbuiter Rob Roy, de Schotse Robin Hood, genoten aan Loch Lomond.

Vooral genoten van de Highlands: onvergetelijk. Van normaal tot wild, plat en steil, soms machtig en soms magisch, met kammen, bergen, heuvels en meren. Eindeloos, indrukwekkend, desolaat. Prachtige landschappen, onvoorspelbaar weer. Het ideale decor om te vertragen, te vergeten en te dromen en ook voor Highlander, Braveheart en Harry Potter films. Om terug te zien. 

En overal in b&b’s, hotels en guesthouses stille vriendelijkheid. Schotten zijn - naar het schijnt -  de Vlamingen van het Verenigd Koninkrijk, de underdog. Ze streven naar onafhankelijkheid, feesten graag feesten en zijn gastvrij(er), net als wij. Eigen vlag, munt en bestuur vinden ze niet genoeg. Maar toch er is meer dat ons, Europeanen, bindt. Better together, denk ik...