DE RAMADAN ZORGT VOOR HEERLIJKE HERINNERINGEN...

De ramadan is volop bezig. Wat kregen we op ramadanavonden in Algerije toch heerlijke gerechten voorgeschoteld! Ik hoorde nergens het woord ‘iftar’, maar mijn smaakpupillen mochten geregeld ondervinden wat dat betekent: in huiselijke, familiale sfeer met en bij mijn meest geliefde Sedratianen, o.m. Gallia en Omar, na zonsondergang heerlijke gerechten verorberen! Een iftar is dé maaltijd van moslims tijdens de vastenmaand direct na zonsondergang. Tijdens de ramadan eten noch drinken moslims tussen zonsondergang en zonsopgang.

Mijn ‘nieuwe familie’ en stadsgenoten waren dol op de ramadan: voor hen is dat de beste maand van het jaar, een periode voor familie, van goedheid, gehoorzaamheid en zegeningen van Allah, van geloven, herbronnen en herkansen. Maar ook (en soms vooral) van feesten: van nachtelijke uitjes en heerlijke diners.

GALLIA

Ik weet niet wat ik het lekkerste vond, maar de boureks van mijn onderbuurvrouw Gallia, daar was ik echt dol op. En meer dan eens, klopte zij of haar man op onze deur - zonder binnen te komen - met in haar handen een bord vol heerlijke boureks (briks) of een dampende pot chorba of haar versgemaakte couscous… ook buiten de Ramadan. En dat was echt niet alleen omdat we de eerste verdieping in haar huis huurde. Het was en is gewoon zo: Algerijnen zijn gastvrij.Wat je niet van elke Vlaming of Nederlander kunt zeggen.

COUSCOUS

Mijn man en ik werden verwend! Wat stond er meestal op het menu? De start was een oneven aantal dadels eten met een glas melk en het avondgebed. Omar zagen we, door de open deur, op zijn tapijt, bidden, met voor en na de nodige uitleg. Zonder enige verplichting of dwang om ook te bidden. Dan volgde de werkelijke iftar: chorba (een dikke soep van tomaten, kikkererwten, kip, enz.), een gemengde salade, couscous met wel zeven gekookte groenten en lamsvlees of kip, als dessert fruit of een zeemzoeterig gebak, vergezeld met frisdrank en verse muntthee. Alles werd niet alleen met de grootste genegenheid met ook grootste zorg klaargemaakt en opgediend… in soms penibele omstandigheden: want zorg maar eens voor een gerecht, proper serviesgoed als er enkele dagen geen water uit de kranen komt!

SAMEN 

De vrouwen - met hun kinderen - rond een tafel, de mannen rond een andere. Er werd gebabbeld en gelachen in een bijzonder amicale sfeer. We voelden ons opgenomen, erbij horen, familie. Ondanks ons anders zijn, uitzien en klinken. Servetten, Vorken, lepels (messen niet nodig), glazen en kommen of borden met lekkers werden op een heel grote ronde schotel gepresenteerd. Elk een lepel, een vork en samen eten uit een en dezelfde kom. Soms werd een uitzonderlijk stukje lam of kip richting mijn man of ik ‘geduwd’ of geschoven...

SUIKER

Weigeren, weinig eten, niet proeven… het ‘hoorde’ echt niet. Ik vermoed dat dit voor de vrouw des huizes (ongewild) een teken is dat ze niet haar best deed of dat haar kookkunst - waar uren werk aan vooraf ging want de couscous is house- and handmade (en niet zoals hier op 5 minuten in kokend water klaar) niet werd gewaardeerd of naar waarde werd geschat. Maar dadels liet ik toch staan (mijn man is fan), vooral de verse muntthee dronk ik graag. Als het dessert fruit was ‘deed’ ik me, maar de kleverige mierzoete koekjes (zlabia), of die gevuld met dadelmoes of een ander ‘machtig’ kleurrijk gebak… liet ik heel graag over aan mijn tafelgenoten. Aan suiker en liefde voor suiker geen gebrek.

GASTVRIJ

Als de ramadan voorbij is volgt soms wel een escalatie, een exces tijdens het Suikerfeest (dit jaar op 30 maart) … omdat iedereen opgelucht en uitgelaten is dat hij of zij de ramadan heeft kunnen naleven, overleven, doorstaan… Het is een prestatie. Probeer het eens: niet simpel (en wellicht niet gezond, op geen enkel gebied) om overdag, een maand lang, niets te eten en te drinken! Je ziet het leven gewoon stilvallen op straat, maar jammer genoeg ook in bedrijven, scholen, winkels, administratie… wat eigenlijk niet de bedoeling was van de profeet Mohammed. Maar gastvrij Algerije zal ik nooit vergeten...

 

Ps. Wil je meer weten over Algerije, bestel mijn boek ‘Mijn Algerije’. Wil je meer weten over de Algerijnse keuken of wil je een recept? Mail me: boekenvanann@gmail.com

NO YOGHURT FOR THE DEAD

No Yogurt for the Dead, in NTG gezien... De naderende dood van die journalist blijft in mijn gedachten spelen. Moest ik daar nu naar gaan kijken? Of was het eigenlijk de geknipte toneelvoorstelling voor mij?

Plaats van het gebeuren: een ziekenhuiskamer. Twee ziekenbedden, eentje op het podium, beneden, en eentje boven, op een soort wolk-rotspartij. In het ene bed een stervende man, in het andere zijn zwijgende buur die gitaar speelt. Naast of achter of rond het eerste bed een (geweldige) verpleegster… die gaat roken telkens er iemand sterft. Nog 2 andere vrouwen die mannenrollen spelen (de stervende en de bezoeker).

ZWARTE PEN

Af en toe moet ik slikken: hij - de journalist in het bed - schrijft al 40 jaar… en ik ook. Hij gaat dood, dat staat vast. Hij stelt treffende vragen over zijn leven: zijn verleden, zijn heden en zijn toekomst. Hij krijgt enkel bezoek van zijn zoon. Die bezorgt hem een schriftje en een blauwe pen. Maar hij wil een zwarte pen. Hij noteert en noteert elke dag, als een echte journalist en maakt zo van zijn ziekenhuisverblijf een reportage… al worden zijn woorden en zinnen onduidelijk of onleesbaar.

Ik ga zeker niet meteen dood, stel ook veel vragen, heb twee dochters, maar ook een lade vol papier en notitieboekjes. Op elke uitstap (weekend, voorstelling, lezing, tentoonstelling) moet er eentje mee. En ik schrijf ook graag met een zwarte pen… al gebruik ik meestal een blauwe omdat die meer verkocht, geschonken en uitgedeeld worden…

FADO

Hij ziet mensen met zijn ogen toe… en met zijn ogen open. Of ze spoken, schimmen of echt zijn, is niet altijd duidelijk. Zoals de fadozangeres waarover hij spreekt en die hem komt bezoeken ja of neen, en van wie hij zich liedjes herinnert en ze hoort… en ik dus ook, al houd ik helemaal niet van fado en ook niet van de broodnodige bovenschriften: ik wil zien en horen, niet kijken en lezen, maar Portugees spreek ik niet.

DOOD

Wat is echt en wat niet? Wat heeft die man, de vader van een theatermaker-regisseur-auteur Rodrigues nu echt gezegd en gedaan toen zijn laatste dagen of uren geslagen hadden? Toen zijn afscheid naderde? Hoe dikwijls is hij gestorven? Een beetje iets meer en helemaal? De zoon-scenarioschrijver weet het niet, dus laat vertellen wat hij denkt te weten.

En dat is wat ik ook deed (als journalist) en nog altijd doe (als auteur): ik schrijf wat ik weet, wat ik wil, wat ik zie en wat ik hoor… en denk of hoop of te zien, te weten en te voelen. Hoe dan ook, ik schrijf. En hoe dan ook: hij gaat dood… en ik op een bepaald moment ook. Nadat ik veel heb geschreven… net als hij. En veel yoghurt heb gegeten - net als hij - vooral die Griekse van AH. Want daar ben ik ook dol op...

Wat en waar gezien? 'No Yogurt for the Dead' in het NTG, nu o.m. in Lissabon en Wenen te zien.

Wie gezien? Lisah Adeaga, Manuela Azevedo, Beatriz Brás, Hélder Gonçalves

Wie schreef en regisseerde? Tiago Rodrigues

 

#ntg #theater #portugees #dood #youghurt #actrices 

KETTINGBRIEVEN EN KETTINGMAILS: niet vergeten en niet uitgeroeid!

Kettingmails blijven circuleren én kettingbrieven blijven interesseren: dat leid ik af uit twee zaken van de laatste week: een website en een mail. De website is van Factcheck die weer zo’n hatelijke kettingmail, gelukkig, de grond kon inboren. De mail kwam van een Amsterdamse studente Nina die mijn boek bestelde omdat ze aan een creatief project werkt waarin… kettingbrieven een rol spelen!

‘Het moest maar eens waar zijn. Over kettingbrieven, kettingmails en kettingberichten’ is al acht jaar uit. Het was en is geen bestseller - al gaven kenners me er complimenten voor - maar om de haverklap komt het thema opnieuw in de actualiteit, of door een nieuwsbericht, of door een Facebookbericht, een mail, een vraag…

FACTCHECK

Trump, Musk en co willen geen feiten te checken, enkel onzin verspreiden. Gelukkig doen onze journalisten van Factcheck Vlaanderen daar niet aan mee en checken ze, al dan na een vraag, of een bepaald feit of stelling waar of onwaar is. Onlangs kregen de checkers de vraag van een lezer of de kettingmail waarin staat dat ‘Marokkanen veel gemakkelijker een huis kunnen kopen dan de Belgische werkende mens’, of dat klopt. Neen dus, bleek uit hun onderzoek.

Een gelijkaardige kettingmail duikt al jaren sociale media zoals Facebook en X. De auteur stelt dat Marokkanen die een woning kopen in België extra financiële voordelen genieten door hun dubbele nationaliteit, via de ‘Bank van Marokko’, en dat ze een extreem laag maandtarief afbetalen, enz. Gelukkig onderzochten Factcheckjournalisten de inhoud grondig. Ze kwamen tot het besluit dat die mail onzin is, op basis van wat experten, o.m. professor David Bassens (VUB), makelaar Lien De Wilde en professor Abied Alsulaiman hen vertelden. Unia, het gelijke kansencentrum schreef eerder over deze kettingmail dat het voorstellen van Marokkanen en moslims als profiteurs die uitsluitend belust zijn op de vrijgevigheid van ons sociaal stelsel en hen als zondenbokken gebruiken, aanzetten is tot haat, discriminatie of geweld.

Dus als je nog eens een kettingmail of kettingbericht krijgt met een ‘bedenkelijke’ inhoud, vraag aan experten of de inhoud klopt, voor je die verstuurt… en dus meewerkt aan het verspreiden van haat. Of stuur die naar mij: boekenvanann@gmail.com!

MAIL

Na het hogere slechte nieuws, ook goed nieuws: kettingbrieven blijven ook positief inspireren. Ik was aangenaam verrast door de vraag voor een boek van een Amsterdamse studente Nina. Zij werkt aan een project rond ‘Een Slimme meid is op haar Toekomst Voorbereid’. Zij wil de kettingbrief - dus een oud medium - gebruiken als start voor een Alternate Reality Game (ARG). Het uitgangspunt daarvan is vrouwen van deze generatie met elkaar in contact brengen en uiteindelijk ook contact zoeken met jongere generaties, middels media van verschillende tijden (dus ook kettingbrieven). Het doel is bewustwording te vergroten voor de zogezegde ‘slimme meid’, een stereotypering die nog altijd wordt gebruikt voor werkende vrouwen en hun arbeidsproductiviteit. 

Hopelijk slaagt ze in haar opzet, zodat ze een master behaalt in Comparative Arts and Media Studies aan de VU in Amsterdam. Mijn boek is onderweg naar haar - daarin staan alle soorten, een analyse en waarschuwingen - én ze weet waar ze de 2000 kettingbrieven, die aan de basis lagen, kan bestuderen: in mijn boek én in Kadoc, het Documentatie- en onderzoekscentrum voor Cultuur, Religie en Samenleving, aan wie ik de hele collectie heb geschonken. Veel succes Nina!

Bronnen:

- Factcheck Vlaanderen
- KADOC Leuven
- Het moest maar eens waar zijn

- Unia

#kettingmails #kettingbrieven #hetmoestmaareenswaarzijn #boekenvananndriessen #onzinlectuur #nepnieuws #haat #racisme #factcheckvlaanderen 

HOE WIL IK 2025 BEGINNEN?

Met wensen natuurlijk. Minstens vijf.

Vrede, op nummer 1. 🙏

Gezondheid en gezelligheid voor iedereen die ik ken op nummer 2. 👍

Meer en betere zorg voor zieken, daklozen, gedetineerden, geïnterneerden, voor oud en jong en alles tussenin, op nummer 3. 😥

Meer bomen, planten en bloemen, op nummer 4.🌳

Op nummer 5? Rust, beweging, concentratie, inspiratie en creativiteit voor iedereen die daar nood aan heeft. ✍

Ik sluit af met enkele foto’s uit mijn Zwitserse rondreis. Ze herinneren me eraan hoe mooi de wereld is, kan zijn en zou moeten blijven…

Matterhorn: het zicht was, net als dat op mijn 4 kleinkinderen, adembenemend!

Parc Elia:  weidse stilte kan helend zijn.

Fluelenpas: lichtpuntjes zijn er overal, als je wandelt.

Gotthardpas: de weg was mistig en kronkelig, zoals het leven is

Bellinzona: natuur en cultuur blijven opkikkers.

Tot volgend jaar!

HET LEVEN ZIT VOL VERRASSINGEN...

Vind je ook dat het leven vol verrassingen zit? Ze zijn wat ze zeggen: onaangekondigde, onverwachte, plotse aangename gebeurtenissen. Voor mij zijn dat de laatste maanden - toevallig of ook weer niet - verrassingen op ‘literair’ gebied, t.t.z. die te maken hebben met mijn boeken. Al zal 2024 toch vooral ‘onvergetelijk’ worden door andere verrassingen... 

Je weet het of ook niet, maar ondanks de kleine kans om een uitgever te vinden - 3% van de manuscripten - blijf ik schrijven en boeken uitgeven, al moet dat in eigen beheer. Schrijven is mijn dagelijks brood, mijn levenselixir, mijn onweerstaanbare actie. Als het dagelijkse leven te woelig is, komen de woorden en zinnen te onregelmatig en te moeilijk uit mijn toetsenbord. Dat ik me dor 1001 mensen, gesprekken, bomen, tentoonstellingen en ontdekkingen gemakkelijk (soms met veel plezier) laat af- of omleiden, maakt dat het voltooien van een boek voor mij als een slepende onziekte is. Door een ongecontroleerde en zelfgezochte samenloop van omstandigheden zit ik dus in mijn hoofd en op mijn laptop in verschillende boeken, o.m. die van mijn oma, die van de opa van mijn man, die van een vriend van mijn ouders en die van mijn rechtszaken. Ja, opnieuw waargebeurde verhalen. Prioriteiten stellen - welk boek nu eerst afwerken? - is moeilijk. Voor ik een beslissing kon nemen, volgden enkele verrassingen voor enkele lopende en een afgewerkt boekproject.

BOEK 1

Begin november hakte ik de knoop door. Boek nummer 1 dat af te werken is, wordt ‘De kleine oorlog van René’, vooral op aandringen van diens zoon Godfried. Als je 93 bent, weet je echt niet wat het volgend jaar brengt. Lang moeten wachten op iets dat je echt wenst, is dan geen optie. Maar, maar. Bij het schrijven van ‘De schat van Merkem’ had ik als basis het handgeschreven dagboek van Karel. Dat was een ‘gemakkelijk’ uitgangspunt: met bijkomende gesprekken met familieleden, opzoekingen in bibliotheek en op internet, en met redactiewerk kon ik dat boek voltooien. 

Voor het boek over Réne, de opa van mijn man, ligt dat totaal anders. Ik heb een basistekst en (vroegere) notities van gesprekken met zoon Godfried en dochter Lieve, alsook enkele foto’s, enz. maar ik ben niet 'ver van honk' wel nog 'ver van huis'. Net als mijn hoofdpersonage trouwens, al was hij dat letterlijk, tijdens én na WOI: hij zat in Duitsland, Denemarken, Canada en de VS om tenslotte in Reningelst te aarden. Maar het geluk staat aan mijn kant. De kleinkinderen van René zoeken mee naar documenten of voorwerpen uit zijn leven, dat helpt. 

Toch zijn het drie opmerkelijke verrassingen die me echt vooruit helpen: mijn opzoekingen, een gesprek met familie in Canada én een mail uit Denemarken! De eerste leverde me o.m. interessante informatie over zijn dagelijks leven in een Duits krijgsgevangenenkamp. De tweede, een gesprek met een Canadese, was naast prettig ook leerzaam. René had familie in Canada, maar de contacten België-Canada verwaterden, waren eigenlijk zo goed als verdwenen. Facebook was mijn redding. Door het ene (herontdekte) familielid, Ellen, kwam ik terecht in Toronto bij haar zus, naamgenoot Ann. Na een aangenaam gesprek - videobellen is altijd een zalige oplossing als dochters en vriendinnen ver wonen - weet ik weer meer omdat haar grootvader de schoonbroer was van ‘mijne’ René. Binnenkort mag ik foto’s van nuttige documenten en foto’s verwachten. Die helpen een stuk van zijn levenspuzzel vervolledigen. 

En stap nummer drie bezorgde me een nooit gedacht-gehoopt-verwacht maar onontbeerlijk stuk! Door de inzet van mijn lieve Deens-Belgische paradontoloog-buurvrouw Trine - die mijn vraag voor informatie met enkele basisgegevens vertaalde én verstuurde - heb ik, via haar, van het stadsarchief van Lolland ongeweten en ongeziene informatie over René! Hoera! Het maakt me zo blij! Eind december moet mijn René-zoektocht en onderzoek afgerond zijn en begin ik te schrijven…

MICHELA

Ook voor mijn boek over mijn grootmoeder-Michela-boek ben ik al verder in mijn onderzoek. Dat komt o.m. door mijn septemberreis in Zwitserland met eindhalte de regio Montreux. Mijn nonna woonde in het stadje Villeneuve aan het meer, na haar verhuis uit Sicilië en voor haar verhuis naar België. Al had ik mijn komst niet aangekondigd, de dame van de toeristische dienst deed al het mogelijke om me te helpen. Ik mocht vragen stellen, boeken en tijdschriften inkijken, fragmenten fotograferen, kreeg aanwijzingen. Info bv. over een plaatselijke steengroeve - mijn overgrootvader was steenkapper - het leven begin 20^ste én de opvang van oorlogsslachtoffers gaven me een beter beeld van hoe het toen was. Daarna ontdekte ik in een hoofdstraat haar huis, na een kort gesprek met een kapster met cliënte aan de overkant. Dat huis zien deed mijn hart bonzen. Mijn oma was jaren mijn alles. Tenslotte wandelde ik waar zij, meer dan een eeuw geleden wandelde, langs het Meer van Genève, én ging zitten op een bank bij chateau Chillon, waar zij ook met mijn verliefde grootvader zat. Ook die belevenis bezorgde me bijkomende inspiratie en vreugde. Ik weet nog niet of ik van haar boek een literair non-fictie verhaal maak of mijn eerste roman op basis van waargebeurde feiten.

MIJN ALGERIJE

En de laatste, maar ook bijzondere gebeurtenis was mijn kennismaking en ontmoeting - eerst per mail, dan in persoon - met Chantal uit Eeklo. Ze las mijn boek ‘Mijn Algerije’ en loofde het. Ze was en is enthousiast over Algerije en heeft er vrienden. Door haar aanstekelijk enthousiasme en aanmoedigingen én de inzet van haar dochter Melanie komt er wellicht een Franse vertaling. Het wordt een groot avontuur. 

Of het lukt, of ik met die vertaling een Waalse of Franse uitgever vindt, is geen zekerheid. Maar wij - mijn man, Melanie, Chantal en ik - doen ‘het’, proberen ‘het’. Wat komt, dat komt. 2025 wordt literair spannend!

2024 was dus uitzonderlijk verrassend in literair opzicht, dat wel. Maar wat het afgelopen jaar voor eeuwig en altijd een van de woeligste, ongelukkigste, drukste, moeilijkste, chaotische en gelukkigste maakte, is dat mijn man de ‘widowmaker’ gelukkig overleefde door een openhartoperatie én dat onze twee dochters elk een gezonde zoon kregen…

 

#verrassingen #waargebeurdeverhalen #boeken #schrijven #leven #helpen #nieuwboek #mijnboeken #boekenvananndriessen #plannen #projecten #research #literairavontuur