Twee steden spelen een
belangrijke rol in de geschiedenis van de Titanic: Belfast in Noord-Ierland en
Southampton in Zuid-Engeland. In de eerste ben ik nooit geweest, in de tweede
wel. En daar, in het SeaCity Museum, heb ik vooral gefascineerd geluisterd en gekeken
naar het onderzoek over de oorzaken van het zinken van dat ‘onzinkbaar’ luxeschip…
Legomodel van de Titanic, SeaCity Museum
Waarom krijgt Belfast veel
meer aandacht als Southampton al het over de Titanic gaat? Belfast is de stad
van de bouw van de Titanic, Southampton de stad van het vertrek (met eindbestemming
New York). Op de oude scheepswerf In Belfast is er een Titanic Quarter met het Titanic
Museum over de geschiedenis van de scheepswerf en de Titanic. In Southampton is
er wel het veel mindere bekende Titanic Memorial en besteedt het SeaCity Museum
aandacht aan het schip. Vooral de zaal over het onderzoek naar de oorzaak
(oorzaken?) van de ramp is geweldig boeiend.
Titanic museum, Belfast
MUSEUM
Het ‘SeaCityMuseum’
afficheert met ‘Southampton’s Titanic Story & The City Maritime History’. En
inderdaad, het Titanic verhaal is voor Southampton en haar inwoners ook heel bijzonder.
Veel slachtoffers van de crew en bemanning waren inwoners van Southampton. Dus
vele families werden getroffen door de ramp, generaties lang. In de stad loopt dat
tragisch verhaal door straten, op muren en in huizen. Er zijn 165 graven en gedenkstenen
te vinden in en rond de stad. In het museum voorwerpen, foto’s, krantenknipsels
en getuigenissen.
Een visuele weergave van de 897 bemanningsleden van de Titanic
RAMP
KAMER
Gerechtelijke dossiers
Maar
vooral de ‘Disaster Room’ met een enorme wandschermprojectie over het onderzoek
naar de oorzaken van de scheepsramp in de rechtbank in Londen is fascinerend:
wellicht omdat ik me ook nooit eerder informeerde over de mogelijke oorzaken,
gebreken, tekortkomingen van de Titanic en haar bouwers en bemanning. Ik
probeer te beschrijven wat die ‘Ramp kamer’ biedt: je krijgt een ellenlange rij
gerechtelijke dossiers te zien, waaruit telkens eentje wordt opgevist en
geopend. Het onderzoek in London, geleid door rechter John Bigham van het Hooggerechtshof,
duurde 42 dagen (van 2 mei tot 3 juli 1912) en bijna 100 getuigen - bemanning,
passagiers, bemanning van andere schepen - werden ondervraagd, 25.000 vragen
gesteld. Dat leidde tot een rapport met een gedetailleerde beschrijving van het
schip, van het scheepsdagboek, van de schade door de ijsberg, van de evacuatie
en van de redding. RMS Titanic, 269 m
land, 56 m hoog met 10 dekken, eigendom van rederij White Star Line, kwam in de
nacht van 14 op 15 april 1912 in haar eerste reis in aanvaring met een ijsberg. Binnen drie uur zonk het schip, 1522 opvarenden
kwamen om het leven. Dat RMS was op dat moment grootste en chicste en
onzinkbaar schip ter wereld…
Go slow
IJSBERG
De botsing
van het schip met te hoge snelheid tegen een ijsberg wordt algemeen erkend en aanvaard
als oorzaak van de scheepsramp. Maar je krijgt ook getuigenissen te horen en te
zien over andere elementen die mogelijk een rol hadden kunnen spelen in het
voorkomen of het beperken van de omvang van de schade: het ontbreken van een verrekijker
(in net kraaiennest) en zoeklichten, te laat uitwijken, onvoldoende of
onvoldoende gevulde reddingsboten (wel voldoende reddingvesten), gebrekkige veiligheidsopleiding,
gebrekkige informatie en communicatie, constructiefouten, gesloten schotten, gemiste
of niet beluisterde of niet doorgegeven radioberichten, een slapende marconist,
onopgemerkte of genegeerde alarmsignalen door andere boten, enz. Echt boeiend om
te horen wat er allemaal werd onderzocht en wie er allemaal werd ondervraagd.
Na die
Disaster Room komen, verder in het museum, komen de echte stemmen van de
overlevenden met hun verhaal wel binnen. En nog een leuk detail: het museum in
gevestigd in een oud gerechtsgebouw!
BELGEN
Ook wij Belgen hebben een band met de Titanic: onder de passagiers waren er 24 Belgen en 3 Nederlanders.
Van de 24 Belgische passagiers - twee in de eerste klas, één in de tweede klas
en de andere in de derde klas - overleefden slechts zeven de ramp, waaronder
zangeres-naaister Mathilde Pede uit Gent. De drie Belgische bemanningsleden kwamen om: lees er meer over in ‘100 jaar Titanic’ van journalist Dirk Musschoot. En in Haaltert staat
er zelfs een gedenkzuil. De Titanic
blijft door boeken, documentaires en speelfilms leven als een wereldwijd symbool
van luxe, tragedie en roekeloosheid.
Ga dus naar Belfast, maar ook naar
Southampton. Ga ook naar de haven en kijk met bewondering, afgunst, weerzien of ontzetting naar
de vertrekkende en voorbijvarende huidige drijvende luxedorpen…
Meer info? www.seacitymuseum.co.uk.,
Havelock Road, Southampton. Alle
dagen open van 10 tot 5
Geen opmerkingen:
Een reactie posten