WORD JIJ DROEVIG VAN DROEVIGE BOEKEN?

Word jij droevig tijdens, door of na het lezen van droevige boeken? Ik lees die boeken ook… en schrijf er zelf. Of ik daar droevig van word? Neen. Die boeken, meestal waargebeurde verhalen of romans, gebaseerd op waargebeurde feiten, boeien me, grijpen me aan, ontroeren me en doen me nadenken. Dat wel. Triestig, droevig, ongelukkig word ik niet van boeken... wel van mensen met verdriet, van mensen in nood.

Uit onderzoeken blijkt dat meer en meer mensen non-fictie en vooral waargebeurde verhalen lezen. Dat vind ik, als auteur van vooral non-fictie, natuurlijk heel tof. Levensverhalen, of delen van een levensverhaal, hebben het voordeel dat ze én je doen nadenken over mensen, hun gedachten, gevoelens en gedragingen én voor ontspanning zorgen. Mijn boeken, vooral 'Gevangen geboren' en 'Oorlog in mijn hoofd' scoren niet bij iedereen en ik begrijp heel goed waarom: de inhoud is intriest. Mijn hoofdpersonages overleefden drama’s en wat ze meemaakten in hun alledaagse leven is echt vreselijk. Lezeressen zeiden of schreven me waarom ze bv. stopten met het lezen van 'Gevangen geboren': het is te wreed, te veel ellende, te triest... 

BIBLIOTHERAPIE

Lezen heeft echter vele voordelen. Het is goed voor je zelfbewustzijn, het verhoogt je empathisch en concentratievermogen. Maar is ook therapeutisch, voor een bepaalde groep. Bij bibliotherapie (textual healing) worden verhalen ingezet om therapeutische effecten te bewerken bij mensen die het moeilijk hebben door ziekte, eenzaamheid, verlies of verslaving. De therapeutische kracht van literatuur - zelfhulpboeken, romans, poëzie en andere fictie - is bijzonder. Wanneer verdriet, angst en stress je overweldigen, kan het lezen van romans en poëzie je gedachten, gevoelens en emoties transformeren. Door te lezen, kun je je gemoedstoestand leren begrijpen en je gedrag verbeteren, omdat je jezelf op de een of andere manier kunt vinden in de pagina’s van dat boek of gedicht.

 BEHOEFTEN

‘Sommige genres passen beter bij de behoefte emoties te ervaren, andere beter bij de behoefte inzichten op te doen. Bij droevige boeken lijken beide behoeftes samen te komen. Droevige boeken worden zowel gelezen om inzichten op te doen (die eventueel ingezet kunnen worden voor het eigen leven), als om emoties te kunnen ervaren. Ellendige gebeurtenissen uit een boek kunnen hard aankomen, maar je hebt altijd nog zelf de macht om het boek dicht te slaan of een alternatief einde te verzinnen’, stelt de Nederlandse onderzoeker E.M. Koopman.

Wees gerust: ‘Gevangen geboren’ en 'Oorlog in mijn hoofd' zijn misschien intrieste boeken, maar mijn andere boeken, bv. 'De schat van Merkem' of 'Mijn Algerije...' bevatten veel mooie en vrolijke fragmenten naast enkele droevige...

 

Bronnen

Lezen is goed voor ons welzijn | Iedereen Leest    

Waarom lezen we droevige boeken? - PDF Free Download (adoc.pub)

Bibliotherapie: 'Lezen helpt genezen' | Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (ntvg.nl)

Lezen kan angst en depressie bestrijden - Verken je geest

 

-

-

IK BEN (G)EEN EILAND...

IK SCHREEF DEZE TEKST OP EEN ORIGINELE PLEK: OP EEN EILAND... in de vijver van het Leopoldpark in Oostende, aan een kleine tafel, op een strandzetel, onder een blauwgele parasol, omringd door kabbelend water en wuivende bomen! ZALIG!

En met een wiebelend roeibootje gebracht en, na het dobberend schrijven, terug aan land geraakt...

Ben ik een eiland? Ben jij een eiland? Wil ik dat zijn? Wil jij dat zijn? En waarom? Of waarom niet? Wat is dat eigenlijk een eiland? Iets klein, afgerond, afgebakend, beweeglijk, omringd, zichtbaar, natuurlijk, uniek, onafhankelijk, aangepast, zonnig tot heet, leefbaar, soms zelfs paradijselijk… maar ook afgezonderd, onzichtbaar, eenzaam, kwetsbaar, winderig tot stormachtig, veroverbaar, soms onherbergzaam, onvoorspelbaar, vergeten, vermijdbaar en zelfs verdronken. Net als een mens, net als ik?
 

Waarom zou ik een eiland willen zijn? 

Het is klein, meestal toch, … ik ook. Ten minste, zo voel ik me in deze wereld. Het is afgerond-afgebakend… dat zou ik ook willen zijn, maar dat lukt me echt niet. Mijn leven, mijn gevoelens, mijn gedachten flitsen heen en weer, op en neer. 
Het is beweeglijk, ik soms ook… al is dat met mate. Ik ben zo stijf als een plank, maar 10 tot 20.000 stappen kan ik. Het is omringd en ik ook. Met lieve en/of boeiende mensen. De twee gaan niet altijd samen.
Het is zichtbaar, ik wil dat ook zijn. Al is het maar even.
Het is natuurlijk. Onnatuurlijkheid en onechtheid, daar heb ik een hekel aan. Aan onoprechtheid nog meer.
Een eiland is uniek: wie wil dat niet zijn in het diepst van zijn of haar gedachten? Het gaat onafhankelijk door het leven: dat is soms handig, soms nodig, soms niet gewenst, zelfs niet geoorloofd.
Het is er meestal zonnig tot heet (dat laatste haat ik), het is leefbaar - als er palmbomen en planten zijn (bananen en kiwi’s zijn mijn lievelingsfruit), soms is het zelfs paradijselijk… blauwe lucht, wit zand. Een paradijs mag niet duren.

Waarom zou ik geen eiland willen zijn?

Het is afgezonderd van alles en iedereen. Het is onzichtbaar, een stip op deze immense aardbol. Het kan er eenzaam zijn… als volk ontbreekt.
Het is iets kwetsbaar-fragiel in geval van stormen en orkanen, in en buiten mij. Het is er, vind ik, overwegend winderig: mijn haar is een wildernis en zand krast in mijn ogen!
Het is veroverbaar door iemand met slechte bedoelingen. Het is soms ook onherbergzaam: een hut of een tak? Geef mij maar een dak of een huis. Want waar moet een mens schuilen als hij bejaagd of belaagd wordt?
Een eiland is o zo onvoorspelbaar en het kan verdwijnen, verdrinken, vergeten en vermeden worden… door zijn onstandvastigheid én de gevaren van de zee. Weg met die krabben en kwallen aan mijn tenen!

No men is an island. No man, no woman no child is.

It takes a village to raise a child.

It takes a city to educate a youngster.

It takes a world to form an adult...

Geen mens is een eiland. Geen man, geen vrouw, geen kind. Ik ook niet…

Er is een dorp voor nodig om een kind op te voeden.

Er is een stad nodig om een jongere op te leiden.

Er is een wereld nodig om een volwassene te vormen...

Varen en vis eten zijn mijn lievelingsbezigheden ook niet. Van het ene word ik zeeziek, van het andere heb ik snel genoeg. En alles en iedereen is zo ver! Je kunt nergens heen, niemand zien. Dat is gewoon onleefbaar, onmenselijk, ongewenst… al kan het beperkende en begrensde rustgevend en voldoende zijn.
Ik ben geen briljante zeeman, niet buitengewoon koppig en ook niet grenzeloos ambitieus, zoals bv. Ferdinand Magellaan. Ik ben een mens onder de mensen, met mensen en voor mensen. Dat is de kern en essentie van mijn leven. Geef toe, kan ik dan leven op een eiland of niet? Ben ik dan een eiland of niet? Neen…
En dit weet ik zeker: dobberen wil ik wel, stuurloos drijven of verdrinken niet, nooit. Ter plaatse blijven trappelen ook niet…
 

WAAR ZOU IK NU WILLEN ZIJN?

Help! Het was veel te warm. Op zulke dagen zou ik willen kunnen toveren… en me laten katapulteren naar een andere plek… waar ik ooit was. Waar? In Schotland, Noorwegen of IJsland. Het is daar gelukkig tussen juni en september altijd kouder en/of natter dan in België…

Liever iets te koud - niet van hart, wel van temperatuur - dan te warm (of te heet). Dat is al ettelijke jaren mijn lijfspreuk-wens-habitat-droom. Vanwaar komt mijn haat tegen de hitte? Ik weet het echt niet. Ik heb Siciliaanse roots, dus ik zou toch beter moeten kunnen leven met hoge temperaturen. Ik heb twee jaar overleefd in het soms veel te warme Algerije! Ik slaagde er niet in om onderweg, op doortocht in Dead Valley, uit te stappen, maar het lukt me wel – met een handdoek over mijn hoofd in begeleiding van mijn dochters, en op hun aandringen - in Lake Powell onder de brandende zon te baden. Ik sleepte me van de ene halte naar de andere aan de Grand Canyon. Afzien! En ook mij laatste zomers verblijf in Como bij mijn beste vriendin zal ik nooit meer herhalen. Mijn appelflauwtes waren niet te tellen.

Warmte went niet. Echt niet. Integendeel zelfs. Hoe ouder hoe beter je tegen warmte kunt? Neen, dat klopt ook al niet. Vroeger kon ik het ‘iets’ beter aan. Toen lag ik nog wel eens een namiddag op het strand. Ongelooflijk. Nu niet meer. In de zon zitten, liggen… neen. Na een half uurtje - ingesmeerd met 50! - heb ik er al genoeg van. Mijn recentste ervaring in Portugal of op Kreta? 500 m stappen was een marteling; terwijl wandelen hoog op mijn verlanglijstje prijkt.

Ik ruil mijn bikini, zwempak, badhanddoek, sandalen, strandzak en zonnebril heel graag voor een trui, jeans, regenjas, rugzak en wandelschoenen. Reizen in de zomer naar het zuiden? Neen, dat ga ik echt niet meer doen. Dat zuiden is me heel dierbaar, maar alleen in de lente of herfst. In eigen land of hoger - waar het normaal gezien frisser is - is er voldoende moois, fraais en lekkers te beleven in maanden als juli en augustus. Dus. Waar zou ik op helse hete Belgische dagen willen zijn, waar ik ooit was? Ik geef enkel opties… en let op mijn/onze kledij… 😊

SCHOTLAND (augustus 2011): Loch Lomond en Kingshouse.       

De West Highland Way is een echte aanrader om kennis te maken met landschappen in de Highlands, het langste loch (Lomond) en de hoogste berg (Ben Nevis). Je start in Milngavie en eindigt in Fort William: een week om 152 km te stappen. Elke etappe is anders. Het pad bv. van Rowardennan naar Inverarnan (23 km) aan de oevers van Loch Lomond is heel mooi, dat van Kingshouse naar Kinlochleven (15 km) eveneens maar de klim naar het hoogste punt - om dan af te dalen - is vermoeiend.

IJSLAND (juni 2012), Skaftafell gletsjer en Jokulsarlonmeer  

In het Skaftafell National Park maakten we een frisse wandeling van anderhalf uur om een waterval en gletsjertongen te zien. Je voelt je daar nietig. Uniek was het daarna te mogen rillen op een amfibieboot tussen de ijsschotsen van het Jokulsarlonmeer, het grootste gletsjermeer van IJsland!  Dar werd ooit een James Bond film opgenomen. Geloof me: zelfs in juni waren muts en handschoenen geen overbodige luxe. Wist je dat IJslanders wel 50 woorden heeft voor sneeuw?

 NOORWEGEN (juni 2015), Nigardsbreen en Besseggen

Wat heb ik genoten van de twee uur gletsjerwandeling, met gids, op het ijs van de Nigardsbreen (Jostedalen)! Stijgijzers en pikkel waren wel nodig, koorden ook. Het uitzicht op de gletsjertong, in de verte, was prachtig.

Adembenemend is de beroemdste en bekendste wandeling in Noorwegen van 16 km, van Memurubu naar Gjendesheim, de Besseggen. Door de voor juni uitzonderlijke slechte weeromstandigheden (sneeuw en ijs overal) deden we er 10 uur over… in winterkledij (handschoenen, dikke fleece, wollen onderbroek, regenjas). Maar weerom: onvergetelijk. Tussen haakjes: onze blokhut met uitzicht in Bessheim ook. 

Ja, het helpt soms aan fris, koud en sneeuw te denken als je bijna smelt…

Ps. Het liefst van alles flitste ik heen en weer van Belgie naar Sardinië en terug om even te gaan zwemmen en snorkelen met mijn kleinzoon van 5 jaar!

IK HEB IETS MET 90-PLUSSERS...

‘Lief kind’ noemt hij me, die goede oude 'nonkel' Karel van 90, of is het al 91? Op een bepaald moment is 1 jaar meer of minder van geen tel. Vind ik. Lief ben ik soms, een kind al lang niet meer. Ik ben over de kaap van 65. Daarom ontroert dat ‘lief kind’ me. Soms noemt hij me ‘schrijfster Ann’, dat vind ik (natuurlijk) ook prettig, of ‘Gegroet Anneke’ of ‘Mailvriend Ann’. 

KAREL

Die man - zijn vader en mijn grootvader waren broers - is niet alleen vriendelijk, lief, beleefd, behulpzaam en erudiet, maar ook een onontbeerlijke schat aan informatie. Vooral over een familie (de onze!), maar ook en vooral over een tijd en een plaats waar ik niet zoveel over weet. Ik kan er wel over lezen, maar hij weet-voelt-ademt veel meer. Ik moet maar een vraag stellen of een suggestie doen en Karel uit Hasselt stuurt me een uitlegmail. Elk exemplaar bevat weer zoveel gegevens waar ik van harte uit put voor een van mijn volgende boeken te stofferen, met name dat over mijn Siciliaanse oma. Dat ik in zijn meest recente mail 'In mijn brein zijn nog pagina's op komst' lees, doet mijn hart sneller kloppen.

OSWALD

En geloof het of niet, ik heb nog een andere informatieleverancier, Oswald uit Gent. Die wordt weldra 98 en is in mijn ogen, werkelijk top, een uitschieter en voorbeeld op nog meer vlakken: die man kan niet alleen schrijven maar dichten, presenteren, dirigeren en organiseren! Zelden (of nooit) heb ik in Belgenland een en dezelfde persoon met zoveel talenten, op die leeftijd, ontmoet. Hoed af. Ik mocht hem interviewen, zijn memoires lezen en genieten van zijn jaarlijks ellenlang maar imposant overzichtsgedicht bij het nieuwe jaar. En ook hij zal geen enkele vraag van mij uit de weg gaan, integendeel. Zelfs op mijn vergeten dus herhaalde of bijkomende vragen zal hij nooit of te nimmer zijn - terechte - ergernis uitspreken. Ik voel me soms echt ongeschoold-dom-onwetend-onwijs zelfs naïef naast en bij hem. Maar ondanks zijn afzien, krijg ik van hem in plaats van zijn weerzien, sympathie. Enfin dat voel ik toch zo aan. Hij tekent met OVO en ik met ADr.

HEREN

Ik heb echt geluk heren van een dergelijk kaliber te kennen. Beiden zijn mijn voorbeelden, mijn rolmodellen… echt waar. Al leefde en leeft de Limburger en Hasselaar eerder in de stilte en ongemerkt en de Oost-Vlaming en Gentenaar (nog altijd eerder) opvallend en aanwezig. Ik leer van hen, ik kijk naar hen op, figuurlijk dan toch. Letterlijk bij de ene niet, want die is klein van gestalte, bij de andere wel. Ik bewonder hen, al hebben ze hun verdiensten (en in het verleden waarschijnlijk-ogenschijnlijk ook hun minpunten, net als ik). Ik dank hen vooral voor wie ze nu zijn, hoe ze hun leven nog altijd zinvol proberen in te vullen… en hoe ze ‘kleine’ en ‘jonge’ mensen als ik proberen te helpen…

BEDANKT!

Ze zijn mijn souffleurs, mijn ervaringsdeskundigen voor mijn boek over mijn nonna. Dank allebei om jullie enorme kennis te willen delen, telkens weer. Om mijn vragen keer op keer zonder dralen, zonder zagen, zonder (openlijke) ergernis over mijn onwetendheid of gebrek aan kennis of zonder weigeren te beantwoorden. Ik ben jullie eeuwig dankbaar. Ik ben de koning te rijk met deze twee heren in mijn leven. Ze zijn wijs en ik krijg onderwijs. Ik leef - en schrijf - om te leren!

Heb je ook zulke dames of heren in je familie of in je buurt, spreek met hen en mail met hen. Ze zijn (meestal) schattig en ze zijn onschatbaar.

Ps. Ik ken nog een kranige 90-plusser, nonkel Godfried. Die probeert me op West-Vlaamse wijze een en ander te vertellen over het leven in WOI van zijn vader, de grootvader van mijn man. Maar dat is voor later… en een ander boek, misschien. Het verhaal van mijn bijzondere schoonmoeder en dito buurman Francis volgt ook nog. Maar die zijn - voorlopig - nog maar in de 80…

 #oudmaarnietout #90 #krasseheren #herenomvanteleren #oud #actiefoud

IK KEEK NAAR HEN EN ZIJ NAAR MIJ

Ik zag ze en ik was er weg van. Ik keek naar hen en zij naar mij. Onafgebroken, zonder te verpinken, zonder weg te draaien, te knikken of te groeten. De knappe koppen van Sint-Niklaas. Ik herinner het me nog alsof het gisteren was. Maar het was december, rond Sint-Niklaas en dan nog in Sint-Niklaas.

Met de trein uit Gent was op een wip en een snip in die stad met de bijzonder sympathieke kindervriendnaam. Ik moest een zieke in het ziekenhuis begeleiden bij een voor haar ingrijpend doktersbezoek. Mijn manie op tijd of liefst te vroeg te zijn, bezorgde me onverwacht een bijzonder moment, een unieke belevenis, een merkwaardige ervaring. Ik dwaalde zigzag richting ziekenhuis, likte aan etalages, hield halte op pleintjes, speurde - zoals altijd - naar speciale gevels en straatkunst tot ik een pijl ‘Museum’ zag. Altijd interessant om van je traject af te wijken en nog beter: een Museumpas op zak te hebben. Dat kostbaar spotgoedkoop kleinood heeft me trouwens al veel moois geboden in vele steden, in vele musea.

Dus blijgezind over mijn afwijkmogelijkheid stapte ik binnen voor een flitsbezoek in SteM Zwijgers-hoek. Nog een voordeel van mijn MP: in elk museum blijf ik wanneer ik wil, zolang ik wil en hoe dik-wijls ik wil! Ik flaneerde eerst door een expo, op mijn gekend hoog ritme, terwijl ik mijn stops zorgvul-dig koos. Naar de vaste collectie? Waarom niet. Nog ongeveer 15 minuten over.

KNAPPE KOPPEN

Ik was amper enkele kasten voorbij of daar stond ik voor hen. Oog in oog. Het deed me wat. Ik stond werkelijk aan de grond genageld. Die serene gezichten… Ze spraken zonder iets te zeggen. Ze bewogen niet. Ik keek naar hen en zij naar mij. Ze keken me aan zonder te verminken, te knikken of te groeten. Zij staarden me aan. Die knappe koppen. Vredig, vriendelijk en hoofs. Waarom moest ik opeens denken aan de indrukwekkende toespraak van Multatuli tot de hoofden van Lebak uit ‘Max Havelaar’? Wat probeerden deze dames me te vertellen? Hoe en wanneer ze leefden? Welk verdriet en vreugde hen overviel. Ik stond en keek naar hen. Ik bleef gewoon kijken.

WASSEN BEELDEN

Ik kreeg ze, ook weken later (en nog altijd!), niet uit mijn gedachten. Ik wilde meer over hen weten, wie ze waren, waarom ze daar waren en hoe ze in Sint-Niklaas belandden. Dus zocht en vond ik de ideale en daarbij aanspreekbare, bereidwillige uitlegger: Gerald Delvaux, STeM-collectiebeheerder. De wassen beelden, vrouwenbustes uit het begin van de 20^ste eeuw, zijn - deels - een creatie van Parijse kunstenaar Pierre Imans, een expert in wassen hyperrealistische mannequins. Die man was een krak in was door zijn creaties met echt haar, wenkbrauwen, glazen ogen en porseleinen tanden. Hij was 100 jaar geleden ook ver vooruit op zijn tijd met zijn genderneutrale, gekleurde, hetero- en lesbo-exemplaren…
Wat een geluk dat Sint-Niklaas midden jaren 80 deze collectie knappen koppen van privéverzamelaar Raymond Resmann kon kopen. Ze maken nu deel uit van de collectie ‘Barbierama’ rond kapper, haar- en lichaamsverzorging. 
Ga kijken en laat u verwonderen, ontroeren en betoveren. Net als ik.

Kijk op: SteM Zwijgershoek | Musea Sint-Niklaas (museasintniklaas.be)