GEÏNTERNEERDEN ZIJN GEEN GEDETINEERDEN

Hoelang sleept dit probleem al aan? Dat van die overbevolking in de gevangenis? Dat van het onwettig opsluiten van geïnterneerden in gevangenissen? Dat van het gebrek aan zorg, privacy, correcte huisvesting, behandeling, wandeling, groen en werk voor gedetineerden en geïnterneerden? Enkele decennia!

Straffen zoals nu gebeurt, heeft weinig effect. Het kweekt draaideurcriminelen. Las ik ergens dat 70% hervalt? Overbevolking, gebrekkige cellen en infrastructuur, gebrek aan psychische en medische zorg, aan aangepaste verslavingsbehandelingen, aan bomen en planten, en vooral aan werk zijn de voornaamste vaststellingen. Een verblijf in zo’n context helpt bewoners écht niet een beter mens worden én frustreert, vermoeit niet alleen zij die er werken, directie, cipiers, sociaal assistenten, psychologen, artsen…

Wat extra zwaar weegt, is dat bijna 1000 geïnterneerden - psychiatrische patiënten - in een of andere Belgische gevangenis zitten, waar ze niet thuishoren én niet mogen zitten. Hoe kunnen mensen die ziek zijn en misdrijven pleegden in zulke context verbeteren, genezen of herstellen?

GEVANGEN GEBOREN

Toen mijn geïnterneerde Renée (van ons boek ‘Gevangen geboren’ over haar leven) na 9 jaar van de gevangenis eindelijk verhuizen kon naar een forensisch psychiatrische afdeling voor haar behandeling, was ze niet alleen: er zaten meer dan 700 andere gelijkaardige geïnterneerden in gevangenissen te wachten.

Anno 2024, 6 jaar later, en op dit moment, zitten opnieuw bijna 1000 geïnterneerden in een of andere gevangenis te wachten op een aangepaste behandeling in een FPC. Daar ben ik echt verdrietig en boos om. Niet alleen omdat we psychiatrische patiënten niet behandelen zoals het moet, maar ook omdat de medische en psychosociale zorg in gevangenissen, waar de meerderheid van de gedetineerden nood aan hebben, ook beneden alle peil is: middelen en mensen ontbreken.

GEDETINEERDEN EN GEÏNTERNEERDEN

Ondanks de inspanningen van de media, is er toch nog veel onwetendheid over geïnterneerden. Daarom zet ik enkele verschillen tussen geïnterneerden en gedetineerden op een rij (met dank aan o.m. Google, VRT, Copilot, Ministerie van Justitie en De Standaard).

Gedetineerden zijn veroordeelde criminelen. Ze krijgen een gevangenisstraf van bepaalde duur voor hun gepleegde misdrijven/misdaden. Veel gedetineerden hebben ook psychische problemen! 

Geïnterneerden zijn psychiatrische patiënten: mensen die een misdrijf pleegden maar ontoerekeningsvatbaar door een ernstige psychische stoornis of mentale beperking.

Gedetineerd worden, is een straf na een veroordeling.

Geïnterneerd worden is geen straf maar een maatregel om de persoon zelf en de maatschappij te beschermen.

GEVANGENIS EN FPC

Gevangenissen zijn strafinrichtingen waar veroordeelde criminelen hun straf uitzitten voor feiten die ze pleegden. Het accent ligt op beveiliging, op vrijheidsberoving en het naleven van regels.

FPC’s of Forensisch Psychiatrische Centra (forensisch= gerechtelijk of justitieel) zijn gespecialiseerde behandelcentra voor geïnterneerde patiënten met een psychische stoornis die strafbare feiten pleegden. Het accent ligt op behandeling en herstel, dus medisch-therapeutisch.

Gevangenissen huisvesten gedetineerden voor een bepaalde tijd.

FPC’s behandelen patiënten met psychische stoornissen met het oog op en het doel de veilige terugkeer in de maatschappij.

DUUR

De duur van de gevangenisstraf voor een gedetineerde staat vast en is vermeld in de rechterlijke uitspraak: een vonnis of arrest. Die straf hangt af van de ernst van de gepleegde misdrijven, de rechtspraak en individuele omstandigheden. Vroeger vrijkomen, kan door goed gedrag of deelnemen aan programma’s (werk en integratie).

De duur van de behandeling van een geïnterneerde is afhankelijk van de ernst van zijn psychische problemen, de voortgang van de behandeling en de individuele behoeften van die patiënt. Geïnterneerden kennen en krijgen dus geen einddatum, wat hun verblijf zwaar maakt.

WAAR ZIJN ZE?

Er zijn in ons land 42 gevangenissen: 39 klassieke gevangenissen, 2 detentiehuizen en 1 transithuis. Op dit moment verblijven er meer dan 10.000 mensen, waarvan ongeveer 500 vrouwen.

Ons land telt ongeveer 4000 geïnterneerden (schatting op basis van cijfers van 2020) waarvan ongeveer 1000 onterecht in de gevangenis zitten, de anderen o.m. verblijven in FPC, in een gesloten psychiatrisch centrum, in de reguliere psychiatrie of zijn vrij op proef.

Geïnterneerden worden behandeld in Forensisch Psychiatrisch Centra (FPC) of FPC-afdelingen van Psychiatrische Centra. Afhankelijk van hun risico (hoog of gemiddeld) kan dat zijn: in Antwerpen, Gent, Bierbeek, Zelzate, Rekem, Beernem, Sint-Niklaas of Sint-Truiden. Drie nieuwe centra zijn gepland: in Aalst, Wavre en Paifve.

Mijn Renée wordt al 6 jaar behandeld in een FPC afdeling. Ze is, ondanks haar psychische kwetsbaarheid, klaar voor de volgende stap, maar ze vindt geen plaats, krijgt geen plaats! Zo te horen en te lezen, is dat vooral op basis van haar ver verleden. Een verleden dat zich hoofdzakelijk afspeelde voor haar verblijf in de gevangenis, dus 6+9, 15 jaar geleden! Zoekt men wel voldoende? Willen psychiatrische instellingen mensen met zulk verleden nog wel een kans geven? Moeten ze dat niet? Op de eerste vraag zeg ik neen, op de tweede ja… omdat als patiënten te veel jaren vergeefs wachten op een vervolgplek verdwijnt hun motivatie, moed, inzet en vooral levenslust…

Als zij een plaats vindt in de reguliere psychiatrie, kan er weer 1 geïnterneerde uit de gevangenis. Een druppel op een hete plaats.

Een tip: veel gedetineerden en geïnterneerden krijgen geen of nauwelijks bezoek. Neem contact met bv. het CAW, de Bond Zonder Naam, De Rode Antraciet e. a. organisaties die gedetineerden én geïnterneerden ondersteunen, begeleiden, helpen. Je kunt niet geloven wat een brief, kaartje, gesprek, bezoek voor een opgesloten mens doet…

 

#internering #gedetineerd #criminelen #geinterneerden #gedetineerden #gevangenis #fpc #forensischpsychiatrischcentrum #geefzeeenkans #schepmogelijkheden #mensenrechtenschendingen #verschillen #straffen #detentie #behandeling #psychischeproblemen #gebreken

 

 

 

KINDERMISBRUIK VOORKOMEN!

Vandaag 19 november is de Internationale dag voor de Preventie van Kindermisbruik

Kinderen kunnen gedwongen worden om seksuele handelingen te ondergaan of uit te voeren. Dat is erg ingrijpend, zowel voor het kind als voor de omgeving die ermee geconfronteerd wordt. Seksueel geweld wordt vaak geheimgehouden. Vaak weten mensen niet wat zeggen of doen en grijpen niet in. Niet omdat ze het kind niet willen helpen, maar omdat ze zich machteloos voelen, zich schamen, of omdat de daden gepleegd werden door een bekende. Slachtoffers kampen vaak met schuldgevoelens, soms krijgen ze te horen dat zij het misbruik zelf uitlokten. Dat is natuurlijk niet zo: de verantwoordelijkheid ligt altijd bij de dader. Kinderen die te maken kregen met misbruik kunnen het vertrouwen in anderen verliezen. Hun veiligheidsgevoel kan een flinke deuk krijgen.

Wat kan je doen?
Praat er over!
Zorg voor jezelf
Zoek zo snel mogelijk medische hulp
Doe aangifte bij de politie
 
Wie kan je helpen?
Familie, vrienden, leerkrachten, trainers
1712
Het Vertrouwenscentrum kindermishandeling
AWEL
Child Focus
Zorgcentrum na Seksueel Geweld (ZSG)
Slachtofferhulp van het CAW
Dienst slachtofferonthaal bij de justitiehuizen
Juridische eerstelijnsbijstand of een advocaat
Lotgenotengroep

Bron: Kindermisbruik | Slachtofferzorg

 

BESTE DOKTERS, PSYCHOLOGEN EN HULPVERLENERS...

Stuur Renée a.u.b. nooit meer terug naar de gevangenis. Daar zat ze 8 jaar terwijl ze in jullie gespecialiseerde psychiatrische instelling had moeten zitten en behandeld worden. Ik weet het: het is heel moeilijk om geïnterneerden, na een verblijf van 5, 10, 15 jaar en in de gevangenis - waar niets moet en weinig kan en gebeurt - te behandelen, te verzorgen en terug te integreren. Ik heb echt bewondering voor jullie inzet.

Geef het niet op, als Renée eens moeilijk doet, want ze is een heel speciale vrouw, een goed mens, een dappere dertiger. Echt waar. Ze gelooft en hoopt, ze werkt keihard aan zichzelf, maar ze moet nog heel veel leren en heeft nog veel therapie nodig.  

Lees ‘Gevangen geboren’, het boek dat Renée en ik samen hebben geschreven. Dan weten jullie hoe het zit met haar en in haar. Er zijn 3800 geïnterneerden in ons land maar Renée deed als enige de moeite om haar leven op te schrijven, zowel wat ze leed als wat ze deed. 

Ze was het slachtoffer van ernstige mishandelingen en vreselijke verkrachtingen. Ze was ook de dader van veel agressie, vooral tegen hen die haar wilden helpen. Ze werd een gevaar voor zichzelf en de maatschappij. 
Dat bezorgde haar de stempel ‘ontoerekeningsvatbaar’ en daardoor besliste de rechtbank haar te interneren. 
Omdat er voor haar geen plaats was in een gespecialiseerd psychiatrisch centrum belandde ze in de gevangenis waar ze dus 8 jaar zat en dus niet de nodige zorgen kreeg. 
België is trouwens al 23 keer veroordeeld omdat geïnterneerden in de gevangenis zitten!

SCHAAMTE, SPIJT EN SCHULDGEVOELENS

In ‘Gevangen geboren’ komen haar belevenissen, haar pijn en verdriet, haar schaamte, spijt schuldgevoelens aan bod: Renée gaat niets uit de weg. Ze vertelt onverbloemd hoe het was: de alcohol- en eetproblemen, de mishandelingen en verkrachtingen, de zelfmoordpogingen, de obsessies en agressieve aanvallen. Wat moet dat allemaal met haar ziel, lichaam en hart hebben gedaan, als ik bij het lezen en herschrijven al buikpijn kreeg en één van mijn correctoren na 100 blz. stopte omdat ze de ellende niet meer aankon?

Bekijk de trailer van Gevangen geboren.

EEN BERG BRIEVEN 

Renée en ik hebben meer dan 5 jaar werk aan dit boek gewerkt. Dat gebeurde vooral door heen-en-weer-brieven. Zij vertelde, ik stelde vragen, zij beantwoorde en ik vroeg weer iets. Zo groeide onze berg brieven. Telefoongesprekken, bezoeken in de gevangenis (in 2017 was ik haar enige bezoeker!) en enkele uitstapjes (uitgangen heet dat in gevangenisjargon) zorgden voor aanvullingen. Dat was ontzettend zwaar voor haar want ze moest opnieuw door alle pijn…

Had ze die ene oudere zus en haar pleegvader niet, ze leefde nu niet meer. Had ze die vrijwilligster niet ontmoet, die in de gevangenis haar voetjes en ziel verzorgde, dan had ik haar niet leren kennen en was dit boek er nooit gekomen. Maar het boek, haar grote droom, is er.

Renée, die vrijwilligster en ik vormen nu een speciaal trio. We legden een hele weg af en die stopt niet. We zullen haar niet loslaten, tenzij zij daarvoor kiest of sterk genoeg is op helemaal op eigen benen te staan.

EEN NIEUW LEVEN 

Voor Renée breekt nu breekt een moeilijke periode aan. Ja, behandeld worden in een Forensisch Psychiatrisch centrum of een gelijkaardige instelling betekent voor een geïnterneerde hard werken, dag in dag, dag uit, de hele dag. Dus niet 24 uur in je kamer zitten, niet op bed blijven liggen en niet niets doen, zoals in de gevangenis. In dit nieuwe leven heeft Renée veel begeleiding en therapie nodig, ook veel uitleg, want dat voorkomt nodeloos verdriet en teleurstellingen voor iedereen, maar vooral aandacht, steun, begrip en vriendschap.

Dokters, psychologen en hulpverleners, van mij zal ze die krijgen, van jullie ook? 

Ik hoop het.

Ps. Meneer de minister, kunt u a.u.b. ook de huidige wet op internering aanpassen? Zorg dat - zoals advocaat Jos Vander Velpen aanraadt - mensen, zoals René, niet voor de rest van hun leven met het label geïnterneerde door het leven moeten gaan. Zorg dat ze, als beloning voor hun behandeling, inspanningen en aanpassingen, na een overeengekomen proefperiode weer zonder dat bezwarend etiket door het leven kunnen gaan en zo meer kans maken op een relatie, op werk, op een netwerk, op een samen leven in onze samenleving...

WIE WIL OF KAN ER GEEN VRIJWILLIGER ZIJN?

Morgen is de dag van de vrijwilliger. Hoe kan ik mensen bewegen om vrijwilliger te worden voor een organisatie of vereniging? Ik weet het niet. Misschien door gewoon dit te vertellen: het voelt goed iets te doen voor iemand die hulp nodig heeft of in nood zit. Gratis.

Er zijn duizenden mensen die zich inzetten voor een huisgenoot, een zieke, een familielid, kinderen en kleinkinderen. Bewonderenswaardig. Soms hebben anderen hen echter (meer) nodig. Het is verrijkend om buiten gezin, je familie en kennissen- of beroepskring te treden. Een stap in een andere wereld te zetten, daar een handje toesteken: leerrijk en prettig. Dat moet niet dagelijks of wekelijks, maar toch geregeld of regelmatig zijn. Dat mag een uur, enkele uren of een dag per week zijn. Soms zijn eendagsvliegen welkom.

Onderschat niet wat je kunt: luisteren, zitten, kijken, iets zeggen, iets doen, koffie schenken, voorlezen, afwassen, adressen plakken, bloed geven, fondsen werven, kinderen bijles geven en 1001 andere zaken. Helpen, de gepaste hulp bieden die de ander nodig heeft,dat is de hoofdzaak.

Wat zijn de voordelen? www.vrijwilligerswerk.be zegt het, en ik vul aan:

1. Vrijwilligerswerk is plezant, helpen maakt gelukkig en tevreden: dat klopt, al kan het werk ook wel eens saai en moeilijk zijn.
2. Je krijgt waardering, voelt voldoening en je zelfvertrouwen groeit: dat klopt soms. Vertrouwen, waardering, begeleiding en vorming; het kan beter.
3. Je krijgt de kans anderen te helpen, je betekent veel voor anderen en je omgeving: dat klopt, maar ‘veel’ moet niet, een ‘beetje’ is al voldoende.
4. Je leert nieuwe mensen kennen, je hebt fijne sociale contacten: dat klopt.
5. Je leert bij, je ontwikkelt talenten en doet werkervaring op: dat klopt. Je leert mensen, taken, culturen, enz. kennen, maar ook je eigen vaardigheden en talenten inzetten, is een troef.

Waarom zijn er dan zoveel mensen die geen vrijwilliger (willen) zijn, al hebben ze tijd en talenten? Ik weet het niet. Wat ik wel weet, is: door iets te doen voor een ander, wordt de wereld sowieso gelukkiger, misschien niet meteen iedereen, maar om te beginnen minstens al twee.

Vrijwilligen doet goed

Enkele van mijn organisaties in Gent - het CAW, Uilenspel vzw en VoG vzw - kunnen nog veel helpende handen gebruiken, andere ook. Kijk op: https://vrijwilligerswerk.be/

Voor wie vrijwilligers inschakelt, luister naar hen, praat met hen. Ze hebben dikwijls een andere insteek, een ander jargon, een ander zicht op hoe en wat. Geef hun mening en hun werk een échte plaats. Ze zijn niet alleen assistent of medewerker, maar ook ambassadeur van je vereniging of organisatie: uithangbord én pleiter.